Jaarlijks wordt met het STADA Health Report onderzocht welke onderwerpen ons bezighouden met betrekking tot onze gezondheid.

Het is dus niet zo gek dat we in 2021 de memorabele en complexe Coronapandemie meenamen in het onderzoek. In de vorige editie van het gezondheidsrapport werd de algemene enquête opgevolgd met een extra vragenlijst na de uitbraak en de snelle verspreiding van het virus. Op die manier werden de gevoelens aan het begin van de crisis gepeild. Nu, een jaar later kijken we samen met 30.000 Europeanen terug op een 'Covid-19 jaar' en vragen we ons af wat de crisis met ons heeft gedaan? Hoe heeft deze bijzondere situatie onze mentale gezondheid beïnvloed? Wie hebben een uitzonderlijke bijdrage geleverd om de crisis te boven te komen? Hoe is het gesteld met onze gezondheidszorg? Kijken we nu anders naar onze gezondheid en zijn we bereid daar meer in te investeren? Kijkend naar de resultaten kunnen we zeggen dat de sfeer voorzichtig optimistisch is.

Als Covid ons één ding heeft geleerd dan is het dat een goed functionerende gezondheidszorg samen met de medewerkers de ruggengraat vormen van onze samenleving. Het is dan ook geen verrassing dat 81% van de Europeanen de frontlinie in de ziekenhuizen beschouwt als de helden tijdens de pandemie. Een hele belangrijk factor om de pandemie te boven te komen. De ervaringen die tijdens Covid zijn opgedaan hebben onze kijk op veel dingen veranderd. Tegen de verwachtingen in heeft het er ook toe geleid dat veel Europeanen hun mening over nieuwe behandelingsmethoden in de gezondheidszorg hebben bijgesteld. Daarnaast hebben we geleerd dat, als het om gezondheid gaat, het vertrouwen van Europeanen niet gemakkelijk te winnen is - maar juist snel verloren.

Een vertrouwenscrisis? Europeanen rekenen meestal op conventionele geneeskunde en gezondheidszorg

• 71% van de Europeanen blijft tevreden over hun gezondheidszorgsysteem
• Artsen en verpleegkundigen worden genoemd als belangrijkste factoren in de strijd tegen Covid (81%)
• Politici worden minder betrouwbaar bevonden dan farmaceutische bedrijven
• De acceptatie van behandeling op afstand via een webcam neemt af - ondanks Covid

Geen enkele gebeurtenis in de recente wereldgeschiedenis heeft ons leven zo ingrijpend veranderd als de Covid-pandemie. Zomaar van de ene dag op de andere. Toen Europa in lockdown ging, ging de bevolking in een soort van overlevingsstand of winterslaap. Velen deden een stapje terug om ruimte te maken voor de mensen aan het front. Vooral voor de zorgprofessionals die de opdracht hadden alles weer op de rails te krijgen. Het is duidelijk dat er veel te verwerken valt in de nasleep van de pandemie. Zoals mensenlevens die betreurd worden, maar ook hoe er in het algemeen met de situatie is omgegaan. Covid heeft zijn stempel gedrukt op Europa, zoveel is duidelijk. Maar hoe komen we hier uit? Wat hebben we geleerd? Wie zullen we vertrouwen? Wie heeft wat in te halen na de pandemie en wat betekent dit voor onze toekomst?

Covid heeft een behoorlijk wat geëist van ons, Europeanen. Van eindeloze lockdowns met contact- en vrijheidsbeperkingen tot de constante angst dat jij of een van je naasten ziek wordt van het virus. Uitdagingen zoals het thuiswerken terwijl je ook het thuisonderwijs voor de kinderen moet faciliteren. Ondanks alles doorgaan met het leven, er het beste van maken binnen de beperkingen die er werden opgelegd. De regels zo goed mogelijk na te leven om de verspreiding van het virus tegen te gaan. Het resultaat na één jaar Corona is dat 1 op de 4 Europeanen zich extreem gestrest voelt. Zo erg zelfs dat ze moeite hebben om tot rust te komen. 1 op 3 ondervraagden ervaart een verhoogde angst als gevolg van de pandemie. Het loopt allemaal niet echt van een leien dakje.

Het monster van 2020. Hoe COVID-19 onze mentale gezondheid heeft beïnvloed 

• Bijna 1 op de 3 Europeanen voelt toegenomen angst als gevolg van de pandemie
• 1 op de 4 Europeanen heeft last van innerlijke rusteloosheid en stress, 15% heeft slaapproblemen
• Het percentage Europeanen op het randje van een burn-out blijft hoog met 54%
• Europeanen vinden de kans om COVID-19 op te lopen minder erg dan het gemis van familie en vrienden om hen heen

Europeanen stonden in de voorbije maanden voor tal van uitdagingen. Zelfs met honderdduizenden COVID-19 slachtoffers over het hele continent ging het dagelijkse leven door op een fundamenteel andere manier. Naast de nieuwe vaardigheden die ontwikkeld moesten worden om bijvoorbeeld kinderopvang te combineren met een drukke baan, loerde ook het gevaar besmet te raken met het virus. De maatregelen die werden genomen om de verdere verspreiding van COVID-19 te voorkomen, leidden ertoe dat families en vrienden gedurende langere perioden van elkaar gescheiden werden. Velen voelde zich daardoor eenzaam en geïsoleerd. Bestaande mentale gezondheidsproblemen verergerden terwijl er ongetwijfeld ook nieuwe bijkwamen. Waar maakten Europeanen zich in deze moeilijke tijden het meeste zorgen over? Wat hielp hen om sterk te blijven? Zullen de mentale gezondheidsproblemen binnen de samenleving een nieuwe pandemie vormen?

Een mondkapje dragen, afstand bewaren, regelmatig je handen wassen en ontsmetten. De basis maatregelen zijn een tweede natuur geworden. Covid heeft ons gedwongen onze gewoonten in veel opzichten te veranderen - maar zullen de nieuwe gewoonten die we hebben ontwikkeld blijven bestaan? Dat lijkt waarschijnlijk want 1 op de 5 Europeanen is van plan om ook na Covid mondkapjes te blijven dragen en 1 op de 3 zal zich aan de aanbevolen minimumafstand blijven houden. Het grootste deel van het dagelijks leven speelde zich thuis af. Tot wie wendden de Europeanen zich voor gezondheidsadvies in de tijd van Covid? Waar kochten ze tijdens de pandemie het liefst hun medicijnen?

#STAYSAFE. Heeft Covid onze gezondheidsgewoonten voorgoed veranderd?

• 43% van de Europeanen koopt nog steeds het liefst medicijnen in de apotheek
• 22 % van de Europeanen is van plan ook na Covid een mondkapje te dragen
• 45 % van de Europeanen besteedde tijdens de pandemie meer aandacht aan gezonde voeding
• Bij de aankoop van geneesmiddelen en voedingssupplementen hechten Europeanen meer belang aan de merknaam dan aan milieufactoren

Nu het sociale leven maandenlang heeft stilgelegen, heeft Covid ons ruimschoots de gelegenheid gegeven om een stapje terug te doen en onze routines te evalueren. Het lijkt erop dat sommige gewoonten die tijdens de pandemie zijn ontstaan - of ze nu door onszelf of door de overheid zijn opgelegd - na de pandemie niet volledig worden opgegeven. In ieder geval hebben ze sommige Europeanen geholpen deze moeilijke maanden door te komen. Wat hebben we tijdens de pandemie veranderd? Welke van die veranderingen zullen blijven bestaan?

30.000 respondenten, 15 landen, 34 vragen. Het STADA Health Report 2021 is het meest uitgebreide gezondheidsonderzoek tot nu toe. Uitgevoerd tijdens een van de meest turbulente tijden in de recente geschiedenis. We gingen op zoek naar antwoorden op verschillende vragen. Wat heeft ons beziggehouden tijdens de pandemie? Wie worden het meest vertrouwd als het om gezondheid gaat? Is de houding tegenover gezondheid en gezond leven veranderd als gevolg van Covid?

In samenwerking met het marktonderzoeksbureau Kantar hebben we van half maart tot half april 2021 een online-enquête gehouden. Per land werden ongeveer 2.000 mensen tussen 18 en 99 jaar in het onderzoek opgenomen - zoals altijd representatief voor de kenmerken geslacht, regio en leeftijd. Het vorige onderzoek, dat in juni 2020 werd gepubliceerd, was gebaseerd op bevindingen van een online-enquête die werd uitgevoerd van februari tot maart 2020, vóór de uitbraak van Covid in Europa. Later werd in april 2020 een speciale enquête toegevoegd in vijf van de deelnemende landen, die gegevens opleverde voor een speciaal Covid-hoofdstuk in het Health Report van 2020.

Meer informatie over de onderzoeksopzet en methodologie van het STADA Health Report 2021: